Şalgam, Brassicaceae familyasına ait olan ve sağlık açısından faydaları bulunan bir kök sebzedir. Avrupa, Asya ve Doğu Amerika mutfaklarında sıklıkla görülen şalgam, filizleri ve yaprakları yenilebilir bir sebzedir.
Yuvarlak ve elma büyüklüğüne sahip olan bu sebze, güneş ışığına maruz kaldığından tepesinde açık mor bir alan belirir. Şalgamın içerisinde yer alan vitamin ve mineraller sağlık açısından fayda sağlar. Şalgam bağışıklık sistemini güçlendirir, enerji verir, kilo vermeye yardımcı olur ve kalp damar sağlığını korur.
Aynı zamanda vücuttaki iltihabın azalmasına yardımcı olan şalgam cilt sağlığını da destekler. Bu yüzden şalgam tüm dünyada yaygın olarak yetiştirilir ve besin değerlerinden dolayı mutfaklarda sıklıkla tercih edilir.
ŞALGAM NEDİR?
Şalgam, hardal bitkilerinin Brassicacae familyasına ait bir kök sebzedir ve genellikle ilkbahar-sonbahar aylarında hasat edilir. Dünyada ılıman iklimlerde yetişen şalgam, iki bin yılı aşkın bir zamandır insanların beslenmesinde önemli bir kaynak olarak dikkat çekmiştir.
A, C vitaminleri, lutein ve karotenoidler açısından zengindir. Bu bitkinin yeşillikleri çorba ve yemeklerde kullanıldığı gibi kök kısmı da salamura edilerek tüketilebilir.
Şalgamın bilinen en yaygın faydaları arasında düşük kalorisiyle uzun süre tok tutması ve kilo verilmesine yardımcı olmasıdır. Bununla birlikte şalgam kabızlığı önlemede etkilidir, kan şekerini dengede tutar, sindirim sistemi için faydalıdır, kalp hastalıkları riskini azaltır ve göz sağlığına da iyi gelir.
Aynı zamanda şalgam, C vitamini, B6 vitamini, K vitaminiyle birlikte folat, niasin ve kolin içererek vitamin ve mineral bakımından da zengindir.
ŞALGAMIN BESİN DEĞERİ
Vitamin ve mineral besin değerleri açısından zengin olan şalgam, C, B6, K vitamini, folat, niasin, kolin içerir. Sağlık açısından pek çok yararı olan şalgam, omega 3 ve 6 yağ asitleri, diyet lifi, sodyum ve potasyum da barındırır.
Şalgam, kilo vermek isteyenler için de iyi bir alternatiftir. Bunun sebebi de sıfır kolesterol içermesinden kaynaklanır.
130 gram çiğ şalgamın besin değerleri şu şekildedir:
Kalori: 36
Karbonhidrat: 8 gr
Lif: 2 gr
Protein: 1 gr
C Vitamini: Günlük Değerin (GD) %30'u
Folat: GD'nin %5'i
Fosfor: GD'nin %3'ü
Kalsiyum: GD'nin %3'ü
Şalgamın yaprakları da yüksek besin değeri içerir. 55 gr şalgam yeşilliği şu besin değerlerine sahiptir:
Kalori: 18
Karbonhidrat: 4 gram
Lif: 2 gram
K Vitamini: GD'nin %115'i
C Vitamini: GD'nin %37'si
Provitamin A: GD'nin %35'i
Folat: GD'nin %27'si
Kalsiyum: GD'nin %8'i
Şalgam, demir emilimini artırarak kolesterolü de düzenlemeye yardımcı olur. Aynı zamanda içerisindeki K vitamini aşırı kanamayı önleyerek kanın pıhtılaşmasını sağlar. Bunun yanında içerdiği A vitamini, akciğer, cilt ve göz sağlığı için önem taşır.
ŞALGAMIN FAYDALARI NELERDİR?
Güçlü lif yapısıyla öne çıkan şalgam sindirim sistemini düzenleyerek kabızlığı önler, bağışıklığı güçlendirir, kan şekerini dengeler, kalp hastalıkları riskini azaltır, düşük kalorisiyle zayıflamaya yardım eder, vücudu serbest radikallerden korur.
Antioksidan ve diyet lifi olan şalgam, aynı zamanda düşük kalorili bir besindir. 100 gr şalgamda 28 kalori bulunur. Bunun yanında bağışıklığı güçlendirici etkisi olan şalgam C vitamini açısından da oldukça zengindir.
Şalgamın faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Şalgam sindirimi düzenleyerek kabızlığı önler
Kan şekerini dengeler
Şalgam kalp hastalıkları riskini azaltır
Zayıflamaya yardım eder
Şalgam bağışıklığı güçlendirir
Cilt ve göz sağlığına iyi gelir
Antikanser bir görev üstlenebilir
Saç dökülmesini azaltabilir
Kemik sağlığını destekler
Anemiye karşı etkili olabilir
Şalgam sindirimi düzenleyerek kabızlığı önler
Sindirim suyu, midedeki protein ve karbonhidratın sindirilmesinde etkilidir. Şalgam bu noktada güçlü lif yapısıyla sindirim suyu ve enzim üretiminde rol oynar. Böylelikle hazımsızlık, kabızlık ve mide enfeksiyonları gibi durumlarda sindirim problemlerinin önlenmesini sağlar.
Kan şekerini dengeler
Potasyum içeren şalgam, bu sayede kan şekerini seviyelerinin dengelenmesini sağlamasının yanında kan basıncının da normal seviyelere gelmesine yardım edebilir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Yüksek miktarda C vitamini içeren şalgam bağışıklık sistemine olumlu etkilerde bulunur. Vücutta bulunan beyaz kan hücrelerinin üretimine de yardımcı olarak vücudu bakteri ve virüslere karşı korur. İçerisindeki C vitamini bu noktada serbest radikallerle savaşarak, bağışıklık sistemini güçlendirir ve güçlü bir antioksidan görevi görür.
Kalp hastalıkları riskini azaltır
Güçlü antioksidan yapısıyla dikkat çeken şalgam, vücudun serbest radikallerle mücadele etmesine yardımcı olarak kalp hastalıkları riskini azaltır.
Kanser riskini önlemede faydalıdır
Şalgamda bulunan vitamin ve mineraller çeşitli kanser türlerine karşı vücut koruma sağlar. Antioksidan yapısından dolayı da hasar görmüş hücreleri onarmaya yardımcı olur. Serbest radikaller çeşitli kanser türlerinin ana sebebini oluşturur. Şalgam bu noktada hem koruyucu hem de düzenleyici görevi görür.
Kilo vermeyi destekler
Kilo verme sürecinde olan kişiler için şalgamı destekleyici bir besin olarak tercih edilir. Yüksek miktarda lif içeriği ve kalorisinin düşük olmasından kaynaklı olarak kilo kaybına destek olur. Diyet lifleri, uzun süreler tok kalınmasını sağlayarak, yeme dürtüsünün kontrolünü sağlar. Böylelikle şalgam tüketimi günlük kalori alımını azaltarak, kilo vermeye yardımcı olur.
Cilt ve göz sağlığına iyi gelir
Şalgam, içeriğinde bulunan B ve C vitamini sayesinde cilt için oldukça faydalıdır. Bu durum cildi parlak tutarak hastalıklara karşı korur. Özellikle C vitamini, cilt hasarının önlenmesinde etkilidir. Düzenli olarak tüketildiğinde kırışıklıkları önler ve yaşlanma belirtilerini azaltabilir. Aynı zamanda lutein adı verilen antioksidan açısından da zengin olan şalgam makula dejenerasyonu ve katarak gibi göz hastalıklarını önleme konusunda da etkilidir.
ŞALGAM SUYUNUN FAYDALARI NELERDİR?
Şalgam bitkisinden elde edilen şalgam suyu kan şekerini dengeler, kabızlığı önler, kalp hastalıkları riskini azaltır, kan şekerini dengeler, kan basıncını düşürür, kemikleri güçlendirir ve kilo vermeye yardım eder.
Aynı zamanda şalgam suyunun içerisinde birçok besin değeri vardır. Temel nitrat bileşikleri içeren şalgam suyunda lif, protein, C vitamini, folat, fosfor ve kalsiyum bulunur. Bunlarla birlikte şalgam suyunnun antikanser ve antiinflamatuar etkileri de söz konusudur..
Genellikle hazırr satılıp tüketilen şalgam suyunun faydaları şöyle özetlenebilir:
Şalgam suyu kan şekerini dengeler
Kabızlığı önler
Kalp hastalıkları riskini azaltır
Şalgam suyu astım hastaları için faydalıdır
Kan basıncını düşürür
Kemikleri güçlendirir
Kilo vermeye yardım eder
Astıma karşı etkilidir
Şalgam suyu, astıma sahip kişiler için oldukça faydalı olmaktadır. İçerisindeki C vitamini ve ani-inflamatuar özelliği sayesinde astım hastalığını önler. Astıma sahip olanlar günlük olarak şalgam suyu tüketebilir.
Kan basıncını düşürür
Şalgam suyu kan basıncını düşürmede etkili olan potasyum içerir. Özellikle yüksek tansiyona sahip olan kişiler günlük beslenme rutinlerine şalgamı dahil edebilir.
Kemikler için yararlıdır
Şalgam suyu kemiklerin güçlenmesinde etkili olur. Aynı zamanda günlük tüketimde osteoporozu önler.
Sindirim sağlığını güçlendirir
Şalgam suyu, içeriğindeki lif oranından dolayı sindirim sistemini güçlendirir. Zayıf sindirim sistemi sağlığı, besinlerin yanlış sindirilmesine neden olur. Şalgam suyu da bu noktada kabızlığı önler.
Kilo vermeye yardımcı olur
Kilo vermek isteyen kişiler, günlük beslenme rutinine şalgam suyu ekleyerek yağ yakımını kolaylaştırabilir. İyi miktarda lif içerdiğinden sindirimi düzenleyerek hazımsızlığı önler.
ŞALGAM FAYDALARI HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Şalgam ne işe yarar?
Şalgam içerisinde yer alan vitamin ve mineraller sağlık açısından fayda sağlar. Bağışıklık sistemini iyileştirir, enerji seviyesini yükseltir, kilo vermeye yardımcı olur ve kalp damar sağlığını korur. Aynı zamanda vücuttaki iltihabın azalmasına yardımcı olarak cilt sağlığına da olumlu etkilerde bulunur.
Şalgamın en önemli faydaları hangileridir?
Şalgam bağışıklığı güçlendiren bir besindir, vücut enerjisini yükseltir, kalp-damar sağlığını destekler, cildi yeniler, göz sağlığına iyi gelir.
Acılı şalgam faydaları nelerdir?
Acılı şalgamın böbrek taşı düşürme ve bronşları temizleme konusunda olumlu etkileri söz konusudur. Bunlarla birlikte dolama problemine iyi gelen acılı şalgam aynı zamanda felç riskini azaltabilir ve diş eti problemlerine de iyi gelebilir.
Şalgamın yan etkileri nelerdir?
Şalgam tüketmeden mutlaka uzman doktora giderek alerjiniz olup olmadığına baktırmanız sağlığınız açından oldukça değerlidir. Tiroid rahatsızlığı bulunanların şalgam tüketmesi sakıncalı olabilir. Bunun sebebi şalgamın, tiroid bezini etkileyecek ve tiroid hormonunun işleyişine etki edecek bileşikler içermesinden kaynaklanır.
Şalgam nasıl tüketilir?
Şalgam hem pişmiş hem de çiğ olarak tüketilebilir. Pişirme tekniğine göre doğrayabilir, dilimleyebilir ya da bütün olarak saklayabilirsiniz. Şalgamı pişirmeden önce bol su ile yıkamalı ve ilaç kalıntısını gidermek için iyice ovalanmalıdır. Salata, güveç ya da tercihe göre turşu olarak yenebilir olan şalgam, çiğ olarak da tüketildiğinde besin değerlerini korur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.
