Mantarlar çok hücreli ve tek hücreli bir grup olarak bilinir. Canlılar aleminin bir parçası olan mantarların birden fazla çeşidi vardır. Bu farklı mantar çeşitlerinin bazıları sağlık açısından oldukça faydalıyken bazıları ise zehirli olabilir.
Mantarlar aleminin neredeyse bütün üyeleri benzer özelliklere sahiptir. Yetişen bazı mantarlar aynı zamanda uyuşturucu kullanımında da yer alır. Bu nedenle doğada yetişen her mantarı tüketmek doğru değildir. Bazı mantar türleri vardır ki kullanımı Şamanizm dönemine kadar uzanır.
Şamanizm döneminde şamanlar bazı mantarları tüketerek halüsinasyon görür. Bu halüsinasyonlar sayesinde ise farklı boyutlara ulaştıkları düşünülür. Meditasyonlar esnasında da sıklıkla kullanılan bu mantar türü sağlık açısından büyük risk barındırır.
Tabi ki her mantar türü bu tarz sorunları ortaya çıkarmaz. Mantarın faydaları özellikle mutfaklarda kendini gösterir. Potasyum açısından zengin olması ile bilinen mantarlar, doğadaki besin döngüsünün sağlanmasına imkan sunan en öneki besin kaynağı olarak kabul görür.
Mantarlar genellikle zehirli ve zehirli olmayan mantarlar olarak iki farklı grupta incelenir. Bu iki farklı grup çoğu zaman yenilebilir ve yenilemeyen mantarlar olarak da adlandırılır. Bunların haricinde ise bir de su mantarları olduğu bilinir.
Bu mantar türleri de kendi içerisinde farklı türlere ayrılır. Mantarlar aynı zamanda; Fungi, Protista ve Stramenopila olmak üzere üç farklı aleme ayrılır. Dünya genelinde bir buçuk milyardan fazla mantar türü vardır. Fakat bunlardan sadece altmış dokuz bin türü tanımlanmıştır. Henüz tanımlanamamış olan diğer mantar türleri hakkında net bir bilgi yoktur.
Türkiye'de yetişen ve yenilebilir olan bazı mantar türlerinin şu şekilde olduğu bilinir:
İmparator mantarı
Kuzu göbeği mantarı
İstiridye mantarı
Kanlıca mantarı
Kültür mantarı
Pestik mantarı
Bal mantarı
Kıvırcık mantar
Borazan mantarı
Tirmit mantarı
MANTARININ FAYDALARI NELERDİR?
Mantarın faydaları arasında en önemlisi bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkı sağlıyor olmasıdır. Bunun haricinde ise mantarın faydaları saymakla bitmez. Sağlık açısından en önemli besinler arasında yer alan mantarın faydaları şu şekildedir:
Hücre yaşlanmasına karşıdır
Kolesterolü düşürür
Bağırsak sağlığına iyi gelir
Metabolizmayı olumlu yönde etkiler
Kilo vermeyi destekler
Saç, tırnak ve diş sağlığı açısından önem taşır
Vücudun su dengesini korur
Kas ve sinir sisteminin düzgün çalışmasını sağlar
B12 kaynağıdır
Mantarın faydaları arasında aynı zamanda; kan şekerini düzenlemesi, romatizma ağrılarına iyi gelmesi ve gut hastalığında kişilerin sağlık durumunu olumlu yönde etkilemesi de yer alır. Mantarın faydalarından yararlanmak için öncelikle hangi mantar türlerinin yenildiğini öğrenmek gerekir. Aynı zamanda kişilerin mantar alerjisi olma ihtimali de bulunur. Bu nedenle alerji testi yaptırılması önerilir. Mantarın faydalarından yararlanmanın diğer bir püf noktası ise mantarın ne şekilde tüketilmesi gerektiği ile ilgilidir.
MANTARIN ZARARLARI NELERDİR?
Mantarların ayırt edilememesi halinde ya da yanlış tüketilmesine bağlı olarak zehirlenmeler meydana gelebilir. Mantar zehirlenmeleri, mantarın zararları arasında en önemli olanıdır. Aynı zamanda mantar alerjisi de mantar tüketimini engelleyici unsurlar arasında yer alır.
Mantar alerjisi herkeste farklı etkiler ile ortaya çıkabilir. Bazı kişilerin vücutlarında kaşıntı ve kabarıklık olurken bazı kişilerin ise ağız içlerinde yara oluşumu görülebilir. Mantar alerjisinin çok ciddi boyutları olması da mümkündür. Bu nedenle mantar tüketiminde son derece dikkatli ve bilinçli olmak gerekir.
MANTAR TÜKETİRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Öncelikle yalnızca zehirli olmadığından emin olunan mantarlar tüketilmelidir. Mantarlar içeriğinde kitin adı verilen sindirimi zor bir karbonhidrat bulundurduğundan, fazla miktarda ve sık sık mantar tüketmekten kaçınılmalıdır. Aksi takdirde sindirimde güçlükler yaşanabilir. Mantarların pişmiş olarak tüketilmesi gerekmektedir.
Birçok mantar türü yalnızca piştikten sonra tüketilebilmelerine, aksi takdirde zehirli etki yaratmalarına neden olan ısıya dayanıklı toksin maddeler içerir. Dolayısıyla çiğ halde tüketilmeleri zehirlenme ve benzeri sorunlara neden olabilir. Bunlara ek olarak hassas bünyeye sahip olan hamileler, yaşlılar ve küçük çocukların mantar tüketiminden kaçınması tavsiye edilir. Bunun nedeni bünyelerinin hassas olmasından dolayı beklenmeyen intoleranslar geliştirebilecek olmalarıdır.
HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) MANTAR TÜKETİMİ ZARARLI MIDIR?
Gebelik sürecindeki kadınların yediği yemeklerden içtiği içeceklere kadar dikkat etmesi gerekir. Bazı gıdalar ve içecekler bebeklerin gelişimini olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle de hamile kişilerin tüketmek istediği besinler için ilk olarak doktorlarından onay almaları daha doğru sonuçlar elde edilmesine imkan sunar. Aynı zamanda hamilelik sürecinde annelerde farklı alerjilerin ortaya çıkma ihtimali de bulunur. Mantar alerjisi günümüzde en sık rastlanan alerji türlerinden birisidir.
Ayrıca mantar zehirlenmesi riskini de göz önünde bulundurarak, hamilelik sürecinde mantar tüketimi yapılmamasına özen göstermek gerekir. Bu süreçte genellikle kültür mantarının tüketilmesine izin verilir. Kültür mantarı tüketiminin de haftada 200 gramı geçmemesine dikkat edilmelidir.
KUZU GÖBEĞİ MANTARI FAYDALARI NELERDİR?
Her mantar türü birbiri ile benzerlik gösterir. Bu benzerlikler insan sağlığına sağlamış oldukları faydalarda da kendini gösterir. Kuzu göbeği mantarı genellikle ülkemizin Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında yetişir. Halk arasında şifalı mantar olarak da bilinir. Yenilebilir mantarlardan ayrılan en büyük özelliği ise çiğ olarak tüketime uygun olmasıdır.
Fransız mutfağının gözde besinleri arasında yer alan kuzu göbeği mantarının faydaları şu şekildedir:
Karaciğer ve kalp sağlığını korur
Katarakt problemine iyi gelir
Karaciğer enzimlerinin yenilenmesini sağlar
B2 vitamini açısından zengindir
İSTİRİDYE MANTARI FAYDALARI NELERDİR?
İstiridye mantarı ticari üretimi en fazla olan mantar türleri arasında yer alır. Genellikle kış aylarında yetişen bu mantar türü, büyük şapkalı bir yapıya ve dalgalı bir gövdeye sahiptir. Dünyada en çok yetiştiriciliği yapılan ikinci mantar türü olarak da bilinir.
İstiridye mantarının faydaları şu şekilde bilinir:
Antibiyotik özelliğine sahiptir
Çocukların gelişim sürecini destekler
Yüksek oranda potasyum içeriğine sahiptir
Yüksek tansiyonun düşmesine imkan sunar
Kolesterolün düşmesini sağlar
MANTAR ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Mantar zehirlenmeleri genellikle mantar tüketiminin ardından ilk yarım saatte ortaya çıkmaktadır. Zehirlenme durumunda sıklıkla görülen bazı semptomlar şunlardır:
Göz bebeklerinin daralması
Mide bulantısı
Baş dönmesi
Terleme
Ateş
Karın ağrısı
Kas kasılmaları
İshal
Çoğu vakada 12 saat içinde kendiliğinden geçen hafif belirtiler gözlense de ağır vakalarda halüsinasyonlar, hipertansiyon, baş ağrıları, önemli karaciğer hasarı ve hatta bazı durumlarda can kaybı bile görülebilir. Bu sebeple semptomlar şiddetliyse kesinlikle doktora gidilmelidir.
MANTARLARIN FAYDALARI HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR
Kanlıca Mantarının Faydaları Nelerdir?
Kanlıca mantarı genellikle Batı Karadeniz bölgesinde yetişir. Bu mantarın kendi içerisinde üç farklı türe ayrıldığı bilinir. Kanlıca mantarının üç türü de yenilebilir mantarlar kategorisinde yer alır. Bu mantar türünün yağda kızartılarak tüketilmesi gerekir. Oldukça lezzetli olan kanlıca mantarı ekonomik açıdan da yüksek değere sahip olması ile bilinir. Bilinen kanlıca mantarı faydaları şu şekilde sıralanır;
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Vücut direncini arttırır
Hücreleri serbest radikallerden arındırır
Antioksidan içeriğine sahiptir
İltihap problemlerinin daha hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlar
Kemik sağlığını olumlu yönde etkiler
Cilt sağlığını korur
Yaşlanma belirtilerini azaltıcı etkisi bulunur
Enerji verir
Kendinizi zinde ve dinç hissetmenizi sağlar
Strese iyi gelir
Sindirim sistemini düzenler
Kan basıncını dengeler
Protein deposu olan kanlıca mantarının iyi geldi daha farklı sağlık problemleri olduğu da bilinir. Mantarlar her ne kadar faydalı besinler olarak kabul görülse de doğru şekilde pişirilmeli ve kızartılmalıdır. Aksi takdirde mantardan zehirlenme riskiniz vardır.
Kültür Mantarının Faydaları Nelerdir?
Kültür mantarı dünyada en çok üretilen ve ülkemizde de en sık tüketilen mantar türüdür. Sıklıkla rastladığımız bu mantar türü ülkemizin birçok farklı bölgesinde yetişir. Beyaz rengi ile diğer mantarlardan ayırmak da son derece kolaydır. Antioksidan içeriği sayesinde kültür mantarının vücudumuza sağladığı birçok fayda bulunur. Kültür mantarı faydaları arasında şu maddeler yer alır;
Saç ve tırnakların güçlenmesine katkı sağlar
Sağlıklı kilo verme sürecinde destekleyici rol oynar
Kanser hücreleri ile savaşır
Yüksek tansiyonu düşürür
Kansızlığı önler
Kan basıncını dengeler
Kimler mantar tüketmemelidir?
Mantar alerjisi, karaciğer ve böbrek hastalıkları olan kişiler ve üç yaşından küçük çocuklar mantar tüketmemelidir. Özellikle çocuklar mantarı sindirecek sindirim enzimlerine yeterince sahip olmadıklarından birtakım rahatsızlıklar yaşayabilirler.
https://www.medicalpark.com.tr/
